Szachy – strategiczna gra planszowa rozgrywana przez dwóch graczy na 64-polowej szachownicy, za pomocą zestawu bierek. Popularnie, choć nieprecyzyjnie, szachami nazywa się również wspomniane bierki. Międzynarodowy Komitet Olimpijski uznaje szachy za dyscyplinę sportu. Szachy należą do gier z doskonałą informacją.
Czas przygotowania: 30–60 sekund Elementy strategii: duże Liczba graczy: 2 Losowość: Losowana jest strona rozpoczynająca lub wynika to z kojarzenia Wymagane umiejętności: myślenie strategiczne i taktyczne Złożoność reguł: średnia
Grę zawsze rozpoczynają białe, co daje im pewną inicjatywę w początkowej fazie partii. Gracze na zmianę wykonują posunięcia swoimi bierkami zgodnie z zasadami ruchu dla danej bierki i jeśli wejdzie ona na pole zajmowane przez przeciwnika, zbija jego bierkę. Szach jest groźbą zbicia króla, która musi być zażegnana przez przeciwnika w następnym posunięciu (króla nie można zbić). Mat, czyli postawienie króla przeciwnika w szachu, przed którym nie ma obrony, kończy partię i oznacza zwycięstwo gracza, którego bierka matuje króla przeciwnika. Remis występuje w przypadku, gdy: - gracze uzgodnili taki wynik partii, - na planszy wystąpił pat (jedna ze stron nie może wykonać prawidłowych posunięć, a jej król nie jest szachowany), - żadna ze stron nie posiada środków niezbędnych do wygranej (choćby teoretycznej), - powstała martwa pozycja, czyli żaden z graczy nie jest w stanie dać mata nawet przy najlepszej grze. Partia może zakończyć się remisem (na wniosek jednej ze stron), gdy: - identyczna pozycja na planszy pojawiła się trzykrotnie, - jedna ze stron daje wiecznego szacha, - wykonano pięćdziesiąt posunięć bez ruchu pionem i bicia dowolną bierką.
Odmiany różnią się formą rozgrywki. Każdy z wariantów szachów (tradycyjnych czy nieortodoksyjnych) można rozegrać na różny sposób, nie zmieniając przy tym reguł samej gry. Różnica dotyczy materiału, formy komunikacji lub ograniczeń czasowych z jakich korzystamy. - szachy korespondencyjne - gra na ślepo - żywe szachy - szachy dla niewidomych - Kriegspiel - szachy szybkie - szachy błyskawiczne
